กล้ามเนื้อเป็นเนื้อเยื่อที่มีหน้าที่โดยตรงเกี่ยวกับการเคลื่อนไหวของมนุษย์ ร่างกายมนุษย์ประกอบด้วยกล้ามเนื้อ 656 มัด และมีน้ำหนักรวมกันประมาณครึ่งหนึ่งของน้ำหนักร่างกายการเคลื่อนไหวอวัยวะต่าง ๆ ของร่างกาย เป็นผลมาจากการทำงานที่สัมพันธ์กันของกระดูกและกล้ามเนื้อ เช่น การเดิน การวิ่ง การกระโดด เป็นต้น แต่บางทีก็อาจเกิดจากการยืม-หดตัวของกล้ามเนื้อเพียงอย่างเดียว เช่น การเต้นของหัวใจ การบีบตัวของปอด การเคลื่อนไหวและบีบตัวในการย่อยอหารของกระเพาะอาหาร
โครงสร้างของกล้ามเนื้อ แบ่งออกเป็น 3 ชนิด
- กล้ามเนื้อลลาย (Striated Muscle) เป็นกล้ามเนื้อที่อยู่ในอำนาจจิตใจ และพบมากที่สุดในร่างกายโดยกล้ามเนื้อชนิดนี้จะยึดเกาะอยู่กับกระดูกทุกส่วนของร่างกาย จึงมีชื่อเรียกว่ากล้ามเนื้อยึดกระดูกหรือกล้ามเนื้อโครงร่าง (Skeletal Muscle)
- กล้ามเนื้อเรียบ (Smooth Muscle) เป็นกล้ามเนื้อที่อยู่นอกอำนาจจิตใจ สามารถพบได้ที่ผนังของอวัยวะในระบบย่อยอาหาร ระบบขับถ่าย ระบบสืบพันธุ์ และหลอดเลือด
- กล้ามเนื้อหัวใจ (Cardiac Muscle) เป็นกล้ามเนื้อที่อยู่นอกอำนาจจิตใจ และสามารถทำงานต่อเนื่องกันโดยไม่หยุดพัก สามารถพบได้เฉพาะบริเวณหัวใจ
การหดตัวของกล้ามเนื้อ มี 2 แบบ
- การหดตัวแบบไอโซเมตริก (Isometric Contraction) เป็นการหดตัวที่ความยาวของกล้ามเนื้อคงที่ แต่ความตึงตัวเปลี่ยนไป เช่น การดันกำแพง
- การหัดตัวแบบไอโซโทนิค (Isotonic Contraction) เป็นการหดตัวที่ทำให้ความยาวของกล้ามเนื้อเปลี่ยนแปลงไปแต่ความตึงตังคงที่ เป็นการออกแรงโดยทำให้วัตถุเคลื่อนที่เป็นพลศาสตร์ เช่น การยกสิ่งของ การลาก หรือเลื่อนวัตถุ
การทำงานของกล้ามเนื้อ
กล้ามเนื้อทำงานภายใต้ระบบประสาท (Nervous System) เมื่อทันทีที่ได้รับคำสั่งจากระบบประสาท กล้ามเนื้อและเส้นใยของกล้ามเนื้อก็จะหดตัวสั้นและหนาขึ้น
